بعضی مسائل شایع روده ای (1) - وبلاگ طراحی ویلا

به گزارش وبلاگ طراحی ویلا، استئاتوره یا وجود چربی اضافی در مدفوع، نتیجه بیماری یا جراحی و درآوردن ارگان های درگیر در هضم و جذب چربی ها است. معمولاً 90 تا 98 درصد چربی خورده شده جذب می گردد؛ اما در استئاتوره، درصد به جامانده در مدفوع ممکن است تا 20 درصد یا بیشتر افزایش یابد. تشخیص، معمولاً بر پایه نسبت چربی مدفوع به چربی خورده شده یا همان

برخی مسائل شایع روده ای (1)

نویسنده:دکتر احمد رضا درستی مطلق

استئاتوره

استئاتوره یا وجود چربی اضافی در مدفوع، نتیجه بیماری یا جراحی و درآوردن ارگان های درگیر در هضم و جذب چربی ها است. معمولاً 90 تا 98 درصد چربی خورده شده جذب می شود؛ اما در استئاتوره، درصد به جامانده در مدفوع ممکن است تا 20 درصد یا بیشتر افزایش یابد. تشخیص، معمولاً بر پایه نسبت چربی مدفوع به چربی خورده شده یا همان ضریب جذب است. یک رژیم حاوی 75 تا 100 گرم چربی، معمولاً طی 72 ساعت مصرف می شود و مقدار چربی که در واقع خورده شده، ثبت می شود و در نتیجه مقدار چربی مدفوع معین می شود. حد نهایی چربی به جامانده در مدفوع، معمولاً 7 درصد است.

استئاتوره ممکن است به علت های زیر باشد:

1-ترشح ناکافی صفرا به علت بیماری کبدی یا انسداد صفراوی

2-سندرم حلقه کور

3-عدم کفایت پانکراتیک

4-ناکافی بودن جذب مجدد نمک های صفراوی ناشی از بیماری های درگیر نماینده ناحیه دیستال ایلئوم(مانند اسپرو، بیماری کرون یا آزردگی گوارشی)

5-کاهش استرفیه شدن مجدد چربی و کاهش فراوری و جابجایی شیلومیکرون ها، که در آبتالیپوپروتئینمی و انبساط رگ های لنفاوی روده ای دیده می شود.

درمان پزشکی

چون استئاتوره یک علامت است نه یک بیماری، علت اساسی سوء جذب باید معین و درمان شود. هنگام ناکارآمدی پانکراس، از آنزیم های خوراکی پانکراس می توان برای افزایش هضم چربی استفاده کرد.

بیماری ها و شرایط مرتبط با سوء جذب

هضم ناکافی به علت:

ناکارآمدی پانکراس

ترشح زیاد اسید معده

برداشتن معده

تغییر متابولیسم نمک های صفراوی همراه با اختلال در تشکیل میسل به علت:

تشکیل شدن سیلی (Celle)

بیماری کبدی-صفراوی

متوقف شدن گردش داخل کبدی نمک های صفراوی

رشد زیاد باکتری ها

داروهایی که موجب رسوب نمک های صفراوی می شوند

ناهنجاری هایی در جابجایی سلول های مخاطی

ناهنجاری های بیوشیمیایی و ژنتیکی از قبیل:

کمبود دی ساکاریداز

سوء جذب مونوساکارید

اختلالات ویژه در سوء جذب اسید آمینه

آبتالیپوپروتئینمی

سوء جذب ویتامین B12

بیماری سلیاک

بیماری های التهابی خاص روده از جمله:

بیماری کرون

کولیت اولسراتیو

آمیلوئیدوز

اسکلرودرما

اسپروی گرمسیری

آلرژی معدی -روده ای

آنتریت عفونی

بیماری ویپل (Whipple)

لنفومای روده

آنتریت ناشی از اشعه

آنتریت ناشی از مصرف دارو

اختلالات آندوکرینی و متابولیکی

سندرم روده کوتاه

ناهنجاری های رگ های لنفاوی روده مانند:

انبساط رگ های لنفاوی روده

ناکارآمدی عروق مزانتریک

نارسایی قلبی احتقانی مزمن

درمان تغذیه ای پزشکی

استئاتوره می تواند به کاهش وزن مزمن منجر شود و ممکن است به افزایش جبرانی دریافت انرژی عمدتاً به شکل پروتئین و کربوهیدارت پیچیده احتیاج باشد. تری گلیسیریدهای با زنجیره میانه (MCT)می توانند در رژیم استفاده شوند؛ زیرا با داشتن طول زنجیره کوتاه، در فقدان اسیدهای صفراوی، آسان تر جذب می شوند. اسیدهای چرب کوتاه و میانه زنجیره بدون سنتز مجدد به تری گلیسیریدها در سلول های روده، مستقیماً به وسیله ورید باب وارد جریان خون می شوند.

در برخی از داروهای مورد استفاده در درمان روده MCT وجود دارد. بعلاوه به صورت روغن MCT هم در دسترس هستند. مصرف روغن همراه با غذا بهتر از استفاده آن به صورت قاشقی می باشد. از MCT می توان برای تهیه سس های سالاد، سس های ساندویچ یا شیرینی ها استفاده کرد. به علاوه MCT می تواند جایگزین چربی ها هنگام تهیه اغلب غذاها شود. به طور طبیعی، دوزهای کمتر از 15 گرم روغن در هر بار تغذیه بهتر از مقادیر بیشتر، تحمل و جذب می شوند. در صورت بروز استئاتوره، افزایش خطر کمبود ویتامین به ویژه ویتامین های محلول در چربی و کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، روی و مهمیم وجود خواهد داشت.

انقباض ها و انسدادهای معدی-روده ای

بیماری التهابی روده(IBD)، بیماری زخم معده، جراحی های معدی-روده ای، تومورها یا آنتریت ناشی از اشعه ممکن است تا حدی یا کاملاً سیستم معدی- روده ای را مسدود نمایند که سبب بدی عملکرد یا ضعف فعالیت برخی قسمت های دستگاه گوارش می شود. انسداد در معده می تواند ناشی از خوردن مواد غذایی گیاهی باشد که این حالت انسداد به نام Phytobezoars شناخته می شود و بیشتر در بیمارانی که دندان های مناسبی ندارند یا از دندان مصنوعی استفاده می نمایند، شایع است. غذاهایی که معمولاً موجب تشکیل Phytobezoars می شوند، پوست سیب زمینی و گریپ فورت هستند؛ اما تعداد زیادی از غذاهایی که در مقادیر زیاد خورده می شوند یا آنهایی که پوست هایی دارند که جویدنشان سخت است هم، ممکن است مشکل آفرین باشند. وقتی انسداد روده رخ می دهد، بیمار معمولاً دچار نفخ طولانی مدت، ورم و درد شکمی و گاهی اوقات تهوع و استفراغ می شود.

درمان تغذیه ای پزشکی

چون فیبر به مقدار زیادی هضم نمی شود و از آنجا که جویدن برای کاهش میزان فیبرهای غذایی کافی نیست، هم مقدار و هم میزان مواد فیبری دریافتی معمولا باید کنترل شود. در یک رژیم با فیبر محدود، میوه ها، سبزی ها و دانه های زبر محدود می شوند و این نوع رژیم معمولاً کمتر از 15-10 گرم فیبر غذایی را تامین می کند. گنجاندن مقادیری فیبر(البته به صورت ذرات کوچک در انسدادها یا انقباضات دیستال) ممکن است جهت شل نگه داشتن مدفوع مفید باشد.

در برخی از موارد انسداد روده ممکن است به مصرف مایعات صاف یا ممنوعیت کامل غذا خوردن و در عوض تغذیه وریدی و مصرف مایعات به مقدار ضرورت، احتیاج باشد. همکاری فرد مبتلا با پزشک برای معین طبیعت، مکان و مدت انسداد جهت تنظیم تغذیه درمانی برای فرد، لازم است.

منبع: نشریه ی دنیای تغذیه، شماره ی 90

منبع: راسخون