راز قوم هاییتی در یازیلی کایا ترکیه، چیست و چطور کشف شد؟!
به گزارش وبلاگ طراحی ویلا، یازیلی کایا | Yazılıkaya
یازیلی کایا ترکیه که مکانی پر از سنگ نگاره است، در واقع بزرگ ترین محل مقدسی و مقبره ای برای قوم هیتیتی شناخته می گردد. این طور که باستان شناسان بیان نموده اند، ممکن است از این محل به عنوان جایی برای جشن های سال نو در هر بهار استفاده می نموده اند. در واقع می توان از آن به مرکز جشن های بهاره نام برد. همچون کاربردی که برای تخت جمشید مطرح نموده اند. افسانه های قوم هیتی که در یازیلی کایا ترکیه سکونت داشته اند، همچون دیگر تمدن های باستانی پر رمز و راز بوده و هنوز باستان شناسان در پی کشف اطلاعات بیشتری از این قوم هستند. اگر به باستان شناسی علاقه دارید یا دوست دارید که به مکان های تاریخی و باستانی سفر کنید، در مجله خبرنگاران شما را با یازیلی کایا ترکیه آشنا می کنیم.
موقعیت یازیلی کایا ترکیه
این منطقه در 170 کیلومتری شرق آنکارا و در نزدیکی شهر کوچک بوگازکاله Bogazkale قرار گرفته است و پناهگاه باستانی قوم هیتی است. معنی کلمه یازیلی کایا در زبان ترکی به معنی سنگ ریزه است و به مکانی گفته می گردد که برای اولین بار چشمه های آب طبیعی از آن جا بیرون زدند و قوم هیتی این مکان را تبدیل به یک مکان مقدس صخره ای طبیعی کرده اند. این فضا بسیار شبیه دیگر منطقه ها و عبادتگاه های باستانی است که در آناتولی قرار گرفته است. دانشمندان تصور می نمایند که شاید عبادت در این مکان به صدها یا هزاران سال پیش از قوم هیتی ها بازگردد و قدمتی بسیار قدیمی تر از این قوم داشته باشد. همین موضوع یازیلی کایا ترکیه را مجذوب کننده تر می کند. تصور کنید که به تماشا مکانی بروید که انسان های اولیه از خود به جای گذاشته اند و پس از آن مکانی برای عبادت تمدنی باستانی به نام هیتی شده است. جالب ترین موضوع راجع به این قوم اطلاعاتی است که باستان شناسان از این قومدر الواح آشوری و الواح قدیمی تر پیدا کرده اند. در حقیقت آشوری ها در الواح قدیمی خود از شهری به نام هاتوش (Hattush) نام می برند که مردم هاتی در آن در 1900 سال قبل از میلاد زندگی می کردند. این قوم از عرض های شمالی به این ناحیه آمده بودند و پس از آنکه شهر هاتوش را تسخیر کردند و نام هاتوشا (Hattusha) را بر آن نهادند. بزرگی و قدرت این قوم در دوره ای به میزان اقوام بین النهرین و مصر رسید. از اسناد و الواحی که تجار برای داد و ستد در این تمدن استفاده می کردند، باستان شناسان به اطلاعات بسیاری پی برده اند. از جمله اینکه این قوم با تمدن هایی همچون میسنی ها، تروی و دودمان های مصری تبادلات تجاری داشته اند. هاتوشا مرکز این قوم بود تا اینکه در حدود 1200 قبل از میلاد به تدریج کمرنگ شد.
از کشفیاتی که در سال 1909 در این منطقه به دست آمد، هزاران لوح گلی از خاک رس در کتابخانه ای در شهر هاتوشا کشف شد که اطلاعات مهمی را راجع به این قوم گم شده در تاریخ بازگو می کردند. سیستم حکومتی آن ها بسیار قدرتمند بوده است. قانون نوشته شده داشته اند. سیستم پولی ثابت، کاخ ها و استحکامات، بناهای مذهبی و افسانه های خود را داشته اند. اولین پادشاه این قوم هاتوسیلی (Hattusili) نام داشت. نام خدایان این قوم هم آریانا (Arianna) خدای خورشید، مزولا (Mezulla) دختر هدای خورشید و تشوب (Teshub) خدای آب و ها را می توان نام برد که بیشتر از تمدن های بین النهرین اقتباس کرده بودند. از دیگر موضوعات جالب این قوم نام نهادن بر خدای مذکر و خدای مونث است و در رسوم ازدواج های خود از آن ها یاد می کردند.
معماری و بناهای این محوطه باستانی
همچون دیگر محوطه های باستانی که کشف شده است، در اینجا نیز باستان شناسان می توانند براساس شواهدی که می یابند کاربرد هر فضا را بیابند. تصور کنید که وارد روستا یا شهری باستانی در گذشته شوید. با بناهای مسکونی، خانه ها، محل عبادت و محل گردهایی و شاید با بناهای دیگری روبرو شوید. باستان شناسان با کمی سنگچین و دیوارچینی ساده محل دیوارها و خانه را معین کرده اند. اگر کمی تصور خود را به کار بیندازید با نگاه کردن به کل این فضا می توانید آن را تصور کنید. در اینجا یک شاه نشین، یک خانه، یک بنای مذهبی کوچک و یک دروازه دیده شده است.
بعلاوه دروازه کوچکتری در جلوی شاه نشینی کوچکتر دیده شده است. در بنایی که به عنوان بنای مذهبی شناخته شده است، اتاق هایی را در اطراف یک حیاط خواهید دید. برای اجرای مراسم به حیاط می آمدند و دور یک سنگ مخصوص می ایستادند. به این سنگ سنگ قربانی نیز گفته می گردد. پناهگاه هایی که اطراف این بنا وجود دارند، به نظر می رسند که برای افراد عالی رتبه و پادشاهان بوده است. بزرگترین پناهگاه برای پادشاه و پناهگاه های کوچک اطرافش برای شاهزاده گان بوده است. عکس خدا و الهه ها را بر روی هر یک از ورودی پناهگاه ها می توانید ببینید. رئیس قربانگاه در میانه تمام این بناها می نشسته است. بر طبق آن چیزی که از روی حجاری ها معین شده است، گویا کوچکترین اتاق و پناهگاه برای یکی از پادشاهان گذشته یازیلی کایا ترکیه به نام تادهالیا دوم یا سوم (Tudhaliya II) بوده است. بعلاوه معین شده است که نشیمن گاه و پناهگاه بزرگ به وسیله تادهالیا چهارم (Tudhaliya IV) استفاده می شد.
محوطه عبادتگاه یازیلی کایا
این محوطه خارج از شهر باستانی هاتوشا و در میان صخره ها و نزدیکی چشمه های آب قرار داشت. در قرن های 15 تا 13 قبل از میلاد در اینجا بناهایی برای عبادت ساخته شد که هم اکنون برای بازدید شما گردشگران باز است. محوطه پر از درختان سر سبز و علفزارهای زیباست و جدای از صخره نگاره ها و مقبره های اینجا می توانید از چشم انداز زیبای یازیلی کایا ترکیه لذت ببرید. پیک نیکی برای رفتن به این مکان بریزید. نقوش خدایان را بر روی صخره های غربی و نقوش الهه ها را بر روی صخره های شرقی مشاهده خواهید کرد.
به نظر میرسد در اتاق A سلسله خدایان هاییتی شاهد اتحاد بهشت و زمین بوده است. در تمام ادیان باستانی همیشه تولد و مرگ انسان همراه با اسرار و رازهای بسیاری همراه بود و به علت اینکه آن ها اطلاعاتی از این موضوعات نداشتند، سعی می نمودند که با هر چیزی که در اختیار دارند، آن را کشف نمایند. به همین علت بسیاری از قوم ها و آئین های ابتدایی گذشته در پی فصل ها، چرخه های خورشید، ستاره ها، چرخش روز و شب و تقارن یا آنالیز حرکات ماه و خورشید سعی بر برملا کردن این موضوعات داشتند. تا بر طبق فهم و درک خود، دنیای اطرافشان را به همراه راز و رمزهایش بیشتر بفهمند. به همین دلیل باستان شناسانی که در این محوطه یازیلی کایا ترکیه مشغول به کاوش هستند، معتقدند که یکی از اتاق هایی که پیدا کرده اند، در حقیق مکانی برای عبادت و پیدا کردن آرامش ابدی در چهار هزار سال پیش بوده است. مکانی که برای عبادت از آن استفاده می کرده اند و استفاده دیگری از آن نمی شده است. اگر بخواهیم ساده تر برایتان بگوییم باید آن را با کلیساها و بناهای عبادی دیگر همتراز بدانید، منتها زمان و تاریخ را به چهار هزار سال پیش بازگردانید. در اتاق شماره A نقشی می بینید که حاکی از به رسمیت شناختن و پیوند زناشویی متقابل بین دوزخ (تسوب) و زمین (هپت) است. بسیاری از گردشگرانی که از این محوطه تماشا کرده اند، آن را همچون استون هنج، یافته اند و از معماری آن، چیزی فراتر از توانایی های معماران انسانی دریافت کرده اند. از جالب ترین مطالب دیگر، شباهت لباس این قوم با قوم سکاهایی است که برای پادشاهان هخامنشی در کاخ آپادانا تخت جمشید هدایا آورده اند. بعلاوه این قوم بیشترین تاثیر فرهنگی را از قوم هریانزها که در جنوب زندگی می کردند، گرفته اند.
حجاری هایی که در این محوطه شده است، به نوعی نشان دهنده تاریخ قوم یازیلی کایا ترکیه است. در یکی از این حجاری ها که مقابل اتاق شماره B قرار گرفته است، می توانید ردیفی از 12 سرباز با شمشیرهایی به شکل هلال که بر روی شانه هایشان قرار گرفته است، بسیار شبیه به آن تصویری است که از یک خدا یا پادشاه بر روی دیواره اتاق شماره A می بینید. گفته می گردد که اتاق شماره B در واقع مقبره ای از تادهالیا چهارم است که به وسیله پسرش سوپیلولیوما دوم (Supiluliuma II) در اواخر قرن 13 ق.م ساخته شده است. در دیوار روبروی این محوطه هم نقش یک شمشیر خاص دیگر را خواهید دید که بر طبق افسانه های این قوم، خدای دنیای زیرزمین یا همان خدای مرگ نرگال (Nergal) را نقش بسته اند. نقش ها افسانه ها را بسیار مجذوب کننده بازگو می نمایند. در سمت چپ نرگال، دوباره تصویر پادشاه تادهالیا چهارم را می بینید که در آغوش پسر خدای طوفان تیسوپ (TeSup) به نام ساروما (Sarruma) دیده می گردد. اسامی بر روی سنگ ها نوشته شده است.
منبع: sacredsites.com
منبع: الی گشت