دلایل، راه های جلوگیری و درمان نفخ نوزاد - وبلاگ طراحی ویلا

به گزارش وبلاگ طراحی ویلا، همه ما احساس ناخوشایندی را که هنگام تجمع گاز در دستگاه گوارش به وجود می آید، تجربه نموده ایم. شکی نیست که تجمع گاز در دستگاه گوارش نوزادان شیرخوار و بچه ها در مقایسه با افراد بزرگسال بسیار ناخوشایندتر است. تشخیص نفخ شکم در نوزادان کار سختی است و بسیاری از والدین نمی توانند دلیل ناراحتی و گریه نوزاد را به درستی تشخیص بدهند.

علت نفخ نوزاد چیست؟

نفخ چیست؟ در حالت کلی، وقتی کودک دچار نفخ می گردد، هوا در معده او جمع می گردد و دل درد و دل پیچه ایجاد می نماید. کاترین اُکانر، پزشک متخصص بیمارستان تخصصی اطفال در نیویورک معتقد است هوای جمع شده در معده نوزاد یا در طی فرایند هضم غذا فراوری می گردد یا کودک در هنگام غذاخوردن آن را بلعیده است. در زیر برخی از دلایل متداول نفخ نوزاد را آنالیز می کنیم.

1. باعجله شیرخوردناگر کودک باعجله شیشه را بمکد یا حجم شیری که از پستان مادر به دهان نوزاد ریخته می گردد، بیشتر از ظرفیت دهان نوزاد باشد، هوای زیادی وارد معده نوزاد می گردد.

2. آرام نوشیدن شیرریز بودن سوراخ سرشیشه نوزاد هم یکی از دلایل بلعیدن هوا هنگام شیر خوردن و بروز نفخ است.

3. حباب های محلول در آباگر برای نوزاد شیرخشک آماده می کنید، قبل از مصرف چند دقیقه آن را در جایی ثابت بگذارید تا حباب های هوای محلول در شیر به طور کامل ازبین برود. هرقدر شیشه شیر را بیشتر تکان بدهید، هوای بیشتری وارد شیر می گردد که مصرف زودهنگام آن باعث نفخ و دل دردِ کودک می گردد.

4. زیاد گریه کردنهنگام گریه، هوای زیادی وارد معده نوزاد می گردد. اگر می خواهید نوزادتان کمتر دچار نفخ گردد، سعی کنید او را آرام نگه دارید.

5. مصرف غذاهای نفخ دارنفخ نوزاد ممکن است به علت خوردن غذاهای نفاخ باشد. حتی ممکن است نفخ نوزاد به علت مصرف غذاهای نفاخ به وسیله مادر باشد که تأثیر مستقیمی بر شیر مادر دارد و موجب بروز مسائلی در دستگاه گوارش و دل درد نوزاد گردد.

علائم نفخ نوزادنفخ معمولا در بچه ها تازه متولد شده که تنها چند هفته از تولدشان می گذرد، اتفاق می افتد. اُکانر می گوید: این مشکل در بچه های که در هفته چهارم تا دوازدهم زندگی خود هستند، بسیار بیشتر است. نوزادانی که در هفته هشتم تولد خود هستند، خیلی بیشتر از نوزادان دیگر به این مشکل دچار می شوند. مشکل نفخ معمولا در نوزادان سه ماهه به طور کامل برطرف می گردد.

گریه نوزاد دلایل مختلفی دارد و تشخیص علت آن برای والدین کار سختی است. البته نفخ نوزادان علائم خاصی دارد که آشنایی با آنها به شما یاری می نماید مشکل را زودتر تشخیص بدهید و آن را درمان کنید. این نشانه ها عبارتند از:

قرمزشدن صورت؛

گریه کردن؛

گریه کردن و ناآرامی نوزاد بعد از شیرخوردن؛

مشت کردن دست ها؛

جمع کردن و بالابردن پاها به داخل شکم.

اگر کودک یکی از این علائم را دارد، بهتر است به او یاری کنید تا آروغ بزند یا کاری کنید که باد معده کودک راحت تر خارج گردد. این روش در بیشتر بچه ها باعث می گردد گریه نوزاد خیلی زود تمام گردد.

سایر مسائلی که ممکن است با نفخ اشتباه گرفته شونداُکانر می گوید: وقتی کودک به رغم آروغ زدن باز هم گریه می نماید، باید دنبال مسائل دیگری مانند رفلاکس، یبوست یا کولیک باشید. این مسائل باعث می گردد گریه نوزاد طولانی تر گردد و معمولا والدین هم در یافتن مشکل اصلی و برطرف کردن آن به دردسر می افتند.

اگر نوزاد شما رفلاکس معده دارد یعنی غذا وارد مری و دهانش می گردد یا به اصطلاح معمول تُرش می نماید، ممکن است برخلاف نفخ کردن خودش را جمع نکند. باید بین تُرش کردن و نفخ نوزاد تفاوت قائل شوید، زیرا هنگام تُرش کردن، آروغ زدن ممکن است شرایط بدتری را برای نوزاد به وجود بیاورد. این مشکل معمولا نیم ساعت بعد از غذا خوردن اتفاق می افتد و شما متوجه می شوید به رغم آروغ زدن و خروج گاز از معده، هنوز نوزاد شما ناآرام است و گریه می نماید. درواقع، آروغ زدن باعث می گردد رفلاکس معده شدیدتر گردد و کودک احساس ناخوشایندی را تجربه کند. افزایش بزاق دهان، جمع کردن بدن یا احساس ناراحتی بعد از غذا خوردن همگی از علائم تُرش کردن است.

دل درد و ناراحتی نوزاد هنگام یبوست خیلی شبیه نفخ است. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که سفت بودن مدفوع و اذیت شدن نوزاد در هنگام دفع می تواند از علائم یبوست و دل درد کودک باشد.

گاهی اوقات دل درد و دل پیچه نوزاد به علت دیسکینزی (انقباضات غیرقابل کنترل و حرکات تشنجی) و انقباضات شدید ماهیچه های روده است که علائم آن مشابه مواقعی است که کودک نفخ دارد که البته این علائم با گرفتن آروغ نوزاد ازبین نمی رود.

از کجا مطمئن شویم علت گریه کودک نفخ است؟نوزادانی که ساعت های متوالی گریه می نمایند، اغلب مشکل نفخ دارند، اما سؤال مهم این است که از کجا مطمئن شویم علت گریه کودک نفخ است؟

اُکانر معتقد است اگر کودک حداقل سه روز در هفته حدود سه ساعت به طور مداوم گریه می نماید، مشکل کولیک دارد. گرچه برخی از پزشکان تصور می نمایند کولیک به علت عدم تکامل دستگاه گوارش یا سیستم عصبی نوزاد است، اما هنوز هیچ علت مشخصی برای این مشکل کشف نشده است. کولیک یا قولنج و نفخ علائم و نشانه های مشابهی دارند.

به جز گریه نوزاد که هم در نفخ و هم در کولیک وجود دارد، بچه ها مبتلا به قولنج اغلب علاوه بر گریه کردن، معمولا پاهای خود را هم به سمت شکم جمع می نمایند. کولیک نوزادی در برخی نوزادان با درد شکم همراه است، هرچند برخی از متخصصان معتقدند نوزادان مبتلا به کولیک دچار نفخ هم می شوند، زیرا هنگام گریه هوای زیادی وارد معده آنها می گردد و مشکل را بیشتر می نماید. اگر والدین برای آرام کردن کودک خود هر کاری می نمایند مانند غذادادن، آروغ گرفتن، عوض کردن پوشک، تکان دادن و …، ولی کودک همچنان ناآرام است و گریه می نماید، می توان با اطمینان گفت که کودک به کولیک نوزادی دچار است.

اگر نوزاد خوب وزن نمی گیرد و نشانه های نفخ را دارد، بهتر است با پزشکش مشورت کنید و از راه چاره ها و روش های درمانی وی بهره بگیرید.

درمان نفخ نوزاددیدن کودکی که به علت نفخ ناآرام است و مدام گریه می نماید، قلب هر پدر و مادری را آزرده می نماید. خوشبختانه برای برطرف این مشکل چند راه چاره وجود دارد. در ادامه روش های ساده ای پیشنهاد می کنیم که به شما در درمان نفخ نوزاد یاری می نماید:

1. قنداق کردن

با قنداق کردن، نوزاد در فضایی شبیه به رحم مادر قرار می گیرد و احساس امنیت بیشتری خواهد داشت.

2. استفاده از پستانکاُکانر معتقد است مشکل نفخ در بیشتر نوزادان با مکیدن پستانک برطرف می گردد، زیرا عمل مکیدن باعث رهاسازی اندورفین و آرام شدن کودک می گردد.

3. ماساژ نوزادراه چاره دیگر، ماساژ نوزاد است. ماساژ دادن شکم نوزاد خیلی یاری نماینده است، زیرا موجب آرام شدن سیگنال های عصبی در روده ها و ازبین رفتن نفخ شکم می گردد.

4. ورزش دادن کودکورزش کودک هم می تواند به درمان نفخ یاری کند. اگر شدت نفخ نوزادتان زیاد و بیش از حد آزاردهنده است، او را ورزش دهید. کودک را به پشت دراز کنید و پاهایش را مانند وقتی یک دوچرخه را پدال می زنید، حرکت بدهید. این کار موجب خروج گاز از معده و آرام شدن کودک می گردد.

اگر کودک شما با قنداق شدن، تکان دادن و انجام حرکات ورزشی آرام می گردد و مسئله ای در تغذیه و دفع مزاج ندارد، می توانید نفس راحتی بکشید؛ اما اگر گریه نوزاد شما کماکان ادامه دارد و شما را نگران نموده است، پیشنهاد می کنیم حتما با پزشک کودک خود تماس بگیرید. پزشک اطفال با معاینه دقیق نوزاد می تواند به شما اطمینان خاطر بدهد که علت گریه نوزادتان مسدود بودن روده یا مسائل دیگر نیست. با توجه به سن کودک، انجام تست آلرژی هم ممکن است برای کودک شما تجویز گردد. اگر گریه و ناراحتی نوزاد همراه با علائم نگران نماینده ای مانند استفراغ یا مدفوع خونی باشد، حتما به پزشک مراجعه کنید. گرچه نفخ شکم در نوزادان اغلب چندان جدی نیست و نباید بابت آن نگران شوید.

آیا برای درمان نفخ نوزاد می توان از دارو استفاده کرد؟اُکانر معتقد است که به رغم محصولات و داروهای مدعی برطرف نفخ شکم در نوزادان که به وفور در بازار یافت می شوند، می توان با اطمینان گفت که هنوز هیچ علت علمی مبنی بر مفید بودن این داروها وجود ندارد. حتی نگرانی هایی هم مبنی بر استفاده از این داروها وجود دارد زیرا ممکن است در برخی از نوزادان موجب بروز واکنش های شدید بگردد. بنابراین اگر می خواهید این محصولات را امتحان کنید، بهتر است قبل از استفاده حتما با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

جلوگیری از نفخ نوزاد

1. جلوگیری از ورود هوای اضافی به معده نوزاد

اگر می خواهید از ابتلای کودک خود به نفخ شکم جلوگیری کنید، اولین و مهم ترین گام این است که نگذارید این گاز در معده نوزاد ایجاد گردد. هنگام شیردادن، کودک را در موقعیت مناسب قرار بدهید. اُکانر می گوید: برترین حالت، قراردادن نوزاد روی دست و به شکلی است که سرش کمی بالاتر از بدن باشد.

اگر کودک با شیشه شیر می خورد، آن را طوری در دهانش بگذارید که کمترین مقدار هوا وارد معده نوزاد گردد. به تازگی نوعی شیشه شیر طراحی شده است که نسبت به شیشه های رایج، هوای کمتری وارد معده نوزاد می نماید.

نکته: اگر تصمیم گرفتید شیشه نوزاد را عوض کنید، همزمان چند شیشه نخرید. اول یکی خریداری کنید، امتحان کنید و اگر راضی بودید دوباره اقدام به خرید کنید. حواس تان باشد سوراخ سرشیشه هرچه ریزتر باشد، بهتر است. سوراخ بزرگ باعث می گردد شیر با سرعت بیشتری وارد دهان نوزاد گردد و در هنگام بلعیدن شیر هوای بیشتری وارد معده اش گردد.

2. گرفتن آروغ نوزادوقتی نوزاد شیر مادرش را می خورد، به سختی می توان جلوی ورود هوا به معده را گرفت. اُکانر پیشنهاد می نماید در بچه های که شیر مادر می خورند سعی کنید هر چند دقیقه کودک را بلند کنید و با ضربه های آرام به پشتش امکان خروج هوا را از معده اش فراهم کنید. هنگام شیردادن به نوزاد می توانید موقعیت های مختلف را امتحان کنید تا ببینید در کدام حالت کودک راحت تر شیر می خورد و کمتر دچار نفخ و دل درد می گردد.

مهم نیست کودک از شیر مادر تغذیه می نماید یا از شیشه، حتما باید بعد از شیر خوردن نوزاد را روی شانه تان قرار بدهید تا آروغ بزند. اگر این روش مؤثر نبود، بهتر است او را از شکم روی دست خود قرار بدهید و آرام به پشتش بزنید.

3. تغییر رژیم غذایی مادردر نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می نمایند، تغییر رژیم غذایی مادر به کاهش نفخ نوزاد یاری زیادی می نماید. برخی از نوزادان ممکن است به برخی از غذاها مانند لبنیات، سویا، گلوتن، تخم مرغ، آجیل و مرکبات حساسیت داشته باشند. همان طور که می دانید غذایی که مادر شیرده مصرف می نماید وارد شیرش می گردد و به همین دلیل است که توجه مادر به غذای مصرفی اش تا حد زیادی می تواند دل درد و نفخ نوزاد را کاهش بدهد. اگر فکر می کنید به غذای خاصی حساسیت دارید یا خوردن یک نوع غذای خاص باعث می گردد دل درد و نفخ نوزادتان بیشتر گردد، بهتر است به مدت دو تا سه هفته آن ماده ی غذایی را از رژیم خود حذف کنید و ببینید آیا حذف آن تأثیری در بهبود نفخ نوزاد داشته است یا خیر.

هر زمان تصمیم گرفتید غذاهای جامد را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید، بهتر است این کار را با حساسیت و دقت زیاد آغاز کنید. سبزیجاتی که برگ های سبز تیره دارند معمولا بیشتر موجب بروز حساسیت و نفخ در بچه ها می شوند، ازاین رو بهتر است غذا دادن به کودک را با یک نوع ماده غذایی آغاز کنید و اگر کودک بعد از چند روز هیچ واکنشی به آن نشان نداد، ماده غذایی جدیدتری را امتحان کنید. درابتدا بهتر است از غذاهایی آغاز کنید که هضم راحت تری دارند و معده کودک بهتر می تواند آن را تحمل و هضم کند.

منبع: سایت چطور

منبع: راسخون